«Η τριλογία της κρίσης»

O επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας, Αντι Χαλντέιν, πιστεύει ότι η εκκολαπτόμενη κρίση στις αναδυόμενες αγορές αποτελεί τμήμα της «τριλογίας της κρίσης», το πρώτο μέρος της οποίας ήταν η αγγλοσαξονική κρίση του 2008-09, το δεύτερο η κρίση του ευρώ και τρίτη η κρίση στις αναδυόμενες αγορές που ξεκίνησε νωρίτερα φέτος.

Ο Χαλντέιν θεωρεί ότι η αναταραχή σε Ελλάδα και Κίνα, που ταρακούνησαν τις διεθνείς κεφαλαιαγορές φέτος το καλοκαίρι, δεν αποτελούν ανεξάρτητα γεγονότα, αλλά μέρος μιας σειράς συνδεόμενων χρηματοοικονομικών διαταραχών που έπληξαν το παγκόσμιο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα την τελευταία δεκαετία.

Τα μηδενικά επιτόκια

Πιστεύει ότι μια «μεγάλη μάζα της παγκόσμιας ρευστότητας» -επί της ουσίας μια πλημμύρα φτηνού χρήματος- «εκ περιτροπής φουσκώνει και στη συνέχεια ξεφουσκώνει τις διεθνείς ροές κεφαλαίου, πιστώσεων, τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και την ανάπτυξη σε διάφορες αγορές και περιοχές του πλανήτη».

Με άλλα λόγια, καθώς οι κεντρικές τράπεζες πολεμούσαν για να περιορίσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη χώρα τους με τα μηδενικά επιτόκια, κάπου αλλού στον κόσμο δημιουργήθηκαν φούσκες.

Οι βασικές ανισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία διατηρήθηκαν, το μεγάλο χρέος που δημιουργήθηκε στα χρόνια αυτά παρέμεινε.

Ο Βρετανός οικονομολόγος εκτιμά ότι μετά την κρίση subprime το 2008-09 έφυγαν από τις αναπτυγμένες οικονομίες κεφάλαια μεγαλύτερα των 600 δισ. δολαρίων με προορισμό τις οικονομίες των αναδυόμενων αγορών.

Τους τελευταίους 20 μήνες όμως και καθώς η Fed προετοίμαζε τον δρόμο για αύξηση των επιτοκίων της η διαδρομή αυτή άλλαξε κατεύθυνση.

«Μετά την άνοδο -κατά την οποία το χρήμα οδηγεί την ανάπτυξη- έρχεται η κάθοδος», τονίζει, συμπληρώνοντας ότι «σε μια γεωγραφική λωρίδα χωρών -από την Τουρκία ώς τη Βραζιλία και από τη Ρωσία ώς τη Μαλαισία- οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, που καθορίζουν το επιτόκιο με το οποίο οι κυβερνήσεις αποπληρώνουν τα χρέη τους, αυξάνονται, οι τιμές των βασικών προϊόντων υποχωρούν και η πολιτική αστάθεια είναι δεδομένη».

Οσον αφορά το μέλλον, ο Χαλντέιν δηλώνει ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια πώς θα ολοκληρωθεί αυτό το τρίτο μέρος της παγκόσμιας κρίσης:

«Είναι πάρα πολύ νωρίς για να πω πόσο ισχυρή θα είναι η μόλυνση από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες στην παγκόσμια οικονομία... Ομως ο κίνδυνος θα πρέπει να είναι τόσο τρομακτικός όσο ήταν και στα μέρη 1 και 2 αυτής της παγκόσμιας κρίσης».
ΠΗΓΗ ΕΦΣΥΝ, FT.