Οδηγός "Κόκκινα δάνεια": Μύθοι και πραγματικότητα

Υστερία παντού, χωρίς όμως όλο το 2015 μέχρι και σήμερα να έχει γίνει ούτε μία κατάσχεση πρώτης κατοικίας. Βέβαια, στα ποικιλώνυμα sites και στα social media, κυκλοφορούν «τεκμηριωμένες ειδήσεις» περί του αντιθέτου και μέχρι που ανακάλυψαν ότι αυτοπυρπολήθηκε δύστυχος δανειολήπτης στη Ναύπακτο πρόσφατα! (αλλά το γεγονός αυτό συνέβη τον Νοέμβριο του 2013!!!)
Ας μπούμε όμως στην ουσία όμως του θέματος:  

Ποιους καλύπτει, πόσους και πώς ο (νέος) νόμος για τα κόκκινα δάνεια;

α) Η νομική κάλυψη, οι οφειλές προς τράπεζες-Δημόσιο:
Καταρχήν δεν πρόκειται για νέο νόμο αλλά για συμπλήρωση του νόμου Κατσέλη. Δηλαδή ο νόμος Κατσέλη θα εξακολουθεί να ισχύει και μετά την 1/1/16 όπως όμως έχει τροποποιηθεί.Αυτό σημαίνει ότι όσοι θέλουν να υπαχθούν σε καθεστώς προστασίας πρώτης κατοικίας πρέπει μέσω δικηγόρου να καταθέσουν σχετικό αιτημα στο Ειρηνοδικείο του τόπου όπου βρίσκεται η πρώτη κατοικία τους.Βεβαίως, όπως τροποποιήθηκε και το καλοκαίρι, μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τους δανειστες, στον νόμο  Κατσέλη εντάχθηκαν όχι μόνο οι οφειλές προς τις τράπεζες αλλά και προς το Δημόσιο, προκειμένου να ρυθμίζονται συνολικά τα χρέη των νοικοκυριών με την προϋπόθεση ότι υπάρχει και χρέος προς τράπεζα.

β) Ποιες επαγγελματικές κατηγορίες καλύπτονται:
Ο νόμος Κατσέλη και στην καινούρια μορφή του καλύπτει όλες τις κατηγορίες των πολιτών (μισθωτούς,ελ.επαγγελματίες κλπ) πλην αυτών που ασκούν εμπορική δραστηριότητα .΄Ομως όπως τροποποιήθηκε το περασμένο καλοκαίρι ο νόμος προστατεύει και όσους έχουν χρέη από εμπορική δραστηριότητα την οποία πλέον όμως έχουν απωλέσει ή έχουν διακοψει.Ακόμη συμφωνα με αποφάσεις δικαστηρίων δεν θεωρούνται έμποροι με την έννοια του συγκεκριμένου νόμου και άρα προστατεύονται όσοι έχουν μικρομάγαζα περίπτερα,ψιλικατζίδικα,τσαγκάρικα,μικρά καφενεία,επιδιορθωτές ρούχων,υδραυλικοί,ηλεκτρολόγοι κλπ)

γ)Πόσοι καλύπτονται και πώς;

Πρέπει να ληφθούν υπόψιν δύο βασικά δεδομένα:

1ον.  Το 94% των Ελλήνων δηλώνουν φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ σύμφωνα με πίνακα του υπ.Οικονομικών για το 2014-15.
2ον.Με βάση την πανελλήνια απογραφή πληθυσμού- κατοικίας της ΕΛΣΤΑΤ του 2011 το 87% των κατοικιών στην Ελλάδα είναι μέχρι 120 Τ.μ. (οι αλλαγές μετά το 2011 είναι σχεδόν μηδενικές γιατί ελάχιστες νέες κατοικίες χτίστηκαν ενώ τα στεγαστικά δάνεια που δόθηκαν ήταν σχεδόν μηδέν). Επί 6.371.901 κατοικιών στο σύνολο της χώρας οι 5.520.872 είναι μέχρι 120 τ.μ. (86,64%).

Ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων με τα όρια που ετέθησαν με την τελευταία τροποποίηση του ν. Κατσέλη οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα που θα τα δούμε στη συνέχεια.

3ον.΄Ορια-Προύποθέσεις-Υπολογισμός δόσης-Κρατική ενίσχυση-Διαγραφή Χρέους

-Με βάση την πρόσφατη -τελευταία τροποποίηση του νόμου Κατσέλη που ψηφίστηκε  καλύπτονται εισοδηματικά τετραμελείς οικογένειες με εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ και αντικειμενική αξία μέχρι 260.000 (που σημαίνει εμπορική αξία το 2008 -γιατί μέχρι τότε δίνονταν μαζικά δάνεια- μέχρι 400.000-500.000 ευρώ), ενδεικτικά δηλαδή, το σύνολο των κατοικιών που αγοράστηκαν μέχρι 4.000/τ.μ. εμπορική αξία κατά προσέγγιση, τιμή που αγγίζει και το σύνολο σχεδόν των μεσοαστικών περιοχών.καθώς οι ισχύουσες αντικειμενικές αξίες στις περισσότερες απο αυτές τις περιοχές δεν υπερβάινει τα 2000-2200ευρώ,τιμές που οδηγούν σε κατοικίες έκτασης  moto grosso 120 τμ (120 τμ.X 2000 τμ=240.000ευρώ αντικειμενική αξία.

Τα ακριβή όρια που ετέθησαν είναι τα εξής:

1η κατηγορία καθολικής προστασίας-προϋποθέσεις-Υπολογισμός Δόσης

- Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται όσοι έχουν οικογενειακό εισόδημα μέχρι 20.639 ευρώ (άγαμος: 8.180 ευρώ, ζευγάρι: 13.917 ευρώ και κάθε παιδί 3.361 ευρώ) Δηλαδή για τετραμελή οικογένεια μέσο μηνιαίο εισόδημα 1.719,91 ευρώ

-Σωρευτικά θα πρέπει να συντρέχει ως προς την αντικειμενική αξία του ακινήτου (όπως καθορίστηκαν για τελευταία φορά ):

-για ένα άτομο 120.000 ευρώ

-για ζευγάρι χωρις παιδιά 160.000

-γα ζευγάρι με 1 παιδι  180.000 ευρώ

-για ζευγάρι με 2 παιδιά 200.000 2ευρώ


Υπολογισμός αναπροσαρμοσμένης οφειλής-μηνιαίας δόσης:

Οι δανειολήπτες που εκπληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις θα καταβάλουν δόση η οποία θα υπολογίζεται με βαση την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου όπως αυτή προσδιορίζεται από τους πίνακες της υπηρεσίας παρακολούθησης αγοράς ακινήτων τηςΤράπεζας Ελλάδας.Πχ Αν η αντικειμενική αξία του ακινήτου ήταν 200.000 ευρώ και η τρέχουσα εμπορική αξία ειναι 100.000 και δεν αλλάξει ο χρόνος αποπληρωμής και το επιτόκιο πρσμείνει σταθερό μηνιαία δόση θα πέσει περίπου στο μισό.
 

Εάν οφειλέτης δεν μπορεί να καλύπει και το σύνολο της νέας δόσης, τότε το υπόλοιπο το καταβάλλει το Δημόσιο,τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο. Ήδη ενεγράφη στον προϋπολογισμό σχετικό κονδύλι υψους 100.000.000 ευρώ. Αναμένεται υπουργική απόφαση η οποία θα καθορίζει ότι σε αυτήν την κατηγορία η μηνιαία επιβάρυνση θα ανέρχεται στο 10% του εισοδήματος κατ ‘ ανώτατο όριο.

2η κατηγορία διευρυμένης προστασίας-προϋποθέσεις-Δόσεις

Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται όσοι δανειολήπτες για αγορά πρώτης κατοικίας έχουν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:

• οικογενειακό εισόδημα μέχρι 35.086 ευρώ (άγαμος: 13.906 ευρώ, ζευγάρι: 23.659 ευρώ και κάθε παιδί: 5.714  ευρώ).  Που σημαίνει πρακτικά 2923 ευρώ τον μήνα για 4μελή νοικογένεια

• η  αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας του δανειολήπτη κυμαίνεται:

    -μέχρι 160.000 για ένα άτομο

    -μεχρι 200.000ευρώ για δυο ατομα

     -μέχρι 220.000 για ζευγάρι με 1 παιδί

    -μέχρι 240.000 ευρώ για ζευγάρι με 2 παιδιά

     -μεχρι 360.00 για ζευγάρι με 3 παιδιά.

Υπολογισμός αναπροσαρμοσμένης οφειλής-μηνιαίας δόσης:

Και στην κατηγορία αυτή οι δανειολήπτες που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις θα καταβάλουν δόση η οποία θα υπολογίζεται με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου όπως αυτή προσδιορίζεται από τους πίνακες της υπηρεσίας παρακολούθησης αγοράς ακινήτων της Τράπεζας Ελλάδας.
Π.χ. η αντικειμενική αξία του ακινήτου ήταν 200.000 ευρώ και η τρέχουσα εμπορική αξία είναι 100.000 και δεν αλλάξει ο χρόνος αποπληρωμής και το επιτόκιο παραμείνει σταθερό, η μηνιαία δόση θα πέσει περίπου στο μισό.
Για όσους ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, εφόσον δεν μπορούν να εξυπηρετούν ομαλά την οφειλή τους ή εφόσον εκπίπτουν των ρυθμίσεων του Νόμου Κατσέλη (για όσους έχουν ήδη ενταχθεί), θα ακολουθούνται οι πρακτικές του ανανεωμένου Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών. Οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να διευκολύνουν δανειολήπτες που είναι καλοπληρωτές, έχουν αποπληρώσει μεγάλο μέρος του δανείου τους και έχουν θετικές εισοδηματικές προοπτικές.
 

-Νέοι θεσμοί-Διαγραφή χρέους:

       -η συμμετοχή του κράτους στην αποπληρωμή της δόσης,

      -η ΔΙΑΓΡΑΦΉ σημαντικού τμήματος του χρέους μετά από τριετία.Αν δηλαδή μετά την παρέλευση τριετίας ισχύος της ρυθμισης βάσει του νέου τροποποιημένου ν.Κατσέλη δεν μεταβληθεί προς το καλύτερο η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη τότε η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικύς και της τρέχουσας εμπορικής αξίας του ακινήτου ΔΙΑΓΡΑΦΕΤΑΙ.Αυτό ισχύει και για την Κατηγορία 1 και την Κατηγορία 2.

Αν υπάρχουν και άλλα περιουσιακά στοιχεία:

Ο νόμος Κατσέλη και στην αρχική αλλά και στη νέα μορφή του προβλέπει ότι για να προστατευθεί η πρώτη κατοικία κάποιου που έχει και άλλα περιουσιακά στοιχεία, το Δικαστήριο επιβάλλει την ρευστοποίηση των άλλων περιουσιακών στοιχείων εφόσον αυτά ρευστοποιούνται έυκολα. Δηλαδή δεν αφορά αυτή η παράμετρος, ένα παλιό κτίσμα ή κάποια μικρά χωράφια στο χωριό. Εναπόκειται στην κρίση του Δικαστηρίου όμως να τα προσδιορίσει τα ρευστοποιητέα περιουσιακά στοιχεία

Κάλυψη 100% των φτωχών νοικοκυριών;

Μόνον και μόνον αυτά τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η πλειοψηφία καλύπτεται. Για την ακρίβεια καλύπτεται το 100% των φτωχών δανειοληπτών και η πλειοψηφία των μικρομεσαίων εισοδημάτων.

Βεβαίως η κυβέρνηση έκανε (πάλι) ένα λάθος. Το θέμα «επικοινωνήθηκε» λάθος. Διαταξικός αχταρμάς δηλαδή...

Τέλος, η δυνατότητα προσφυγής στο νόμο Κατσέλη με την υφιστάμενη μορφή του είναι μέχρι τις 31/12/15.

Τα συμπεράσματα βέβαια δικά σας...