Η χρεοκοπία ενός φορολογικού παραδείσου!

Το Τζέρσι απέχει 19 μίλια από την Γαλλία και 85 από την Βρετανία. Δεν είναι χώρα, δεν είναι τμήμα χώρας, είναι κατά το ήμισυ Βρετανικό, κατά το ήμισυ κάτι άλλο. Είναι μια αυτοδιοικούμενη νησιώτικη «ασάφεια», ένας διαβόητος φορολογικός παράδεισος έκτασης 117 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που όμως κινδυνεύει να πνιγεί στα χρέη.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 όταν παγκοσμίως είχε περιοριστεί η μετακίνηση των χρημάτων -γράφει σε μεγάλο αφιέρωμα της η Guardian- οι λίρες είχαν «παγιδευτεί» στην Βρετανία, όπου η φορολογία ήταν υψηλή. Εάν κάποιος πέθαινε πλούσιος, οι κληρονόμοι του έπρεπε να πληρώσουν το 80%  της όποιας κληρονομιάς πάνω από το ένα εκατομμύριο λίρες, στο κράτος.



Αυτό ήταν το παράθυρο ευκαιρίας για το Τζέρσι: το νησί δεν επέβαλε φόρο κληρονομιάς. Εάν οι πλούσιοι Βρετανοί επένδυαν τα εκατομμύρια τους στο Τζέρσι, το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών δεν μπορούσε να τους ακουμπήσει.

Τα χρήματα άρχισαν να εισρέουν, διότι τα «οφέλη» δεν αφορούσαν μόνο στις κληρονομιές. οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να αποφύγουν σχεδόν όλους τους φόρους, εάν κατέστρωναν με προσοχή τα σχέδια τους.

Και εφόσον μετακόμισαν τις περιουσίες τους οι πλούσιοι, ακολούθησαν και οι τράπεζες, μεταμορφώνοντας πλήρως το νησί σε έναν... παράδεισο.

Οι τράπεζες και οι πελάτες τους εγκαταστάθηκαν σε μικρές κοινότητες, εκτοξεύοντας στα ύψη της τιμές και εισάγοντας από το Citi αξίες άγνωστες μέχρι τότε στο μικρό νησί- ειδικά από τις αρχές του 1970 και μετά όταν μετέφεραν εκεί την έδρα τους οι μεγάλοι παίκτες.

Σήμερα τα γραφεία αυτών των «παικτών» -αναφέρει το εκτενές ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας- σχηματίζουν ένα γυάλινο μέτωπο κατά μήκος της παραλίας στην πρωτεύουσα του Τζέρσι: και είναι μεταξύ άλλων οι τράπεζες Credit Suisse, Citi, HSBC, Société Générale, PWC, που διαχειρίζονται σήμερα τεράστια ποσά.

Μέχρι το 2007 το Τζέρσι με τους 100.000 κατοίκους είχε σχεδόν 220 δισεκατομμύρια σε καταθέσεις και διαχειριζόταν άλλα 221 δισ. λίρες σε επενδυτικά κεφάλαια καθώς και εκατοντάδες εκατομμύρια ιδρυμάτων. εκείνη την χρονιά τα κέρδη του χρηματοπιστωτικού τομέα ξεπερνούσαν το ένα δισ. λίρες, η ανεργία άγγιζε μόλις το 1% και το κατά κεφαλήν εισόδημα ήταν μεγαλύτερο από αυτό της Βρετανίας ή των ΗΠΑ.

Η πρωτεύουσα St Helier μεταμορφώθηκε σε θέρετρο με καφέ, θέατρα και κλειστά εμπορικά κέντρα και ήταν πιο καθαρή, τακτοποιημένη, πολύβουη και φωτεινότερη από οποιαδήποτε άλλη παραλιακή πόλη της Βρετανίας.

Τα φαινόμενα όμως πολλές φορές απατούν. Το Τζέρσι δείχνει πλούσιο, αλλά στην πραγματικότητα οδεύει ολοταχώς προς την χρεοκοπία.

Τον περασμένο Απρίλιο οι αρχές ανακοίνωσαν ότι ο προϋπολογισμός θα έχει μια τρύπα 125 εκατομμύρια λίρες τον χρόνο μέχρι το 2019.

«Τι πήγε στραβά;» αναρωτήθηκε στο πρωτοσέλιδο της η Jersey Evening Post. Κι αυτό ήταν μόνο η αρχή. Μέχρι τον Ιούνιο το ετήσιο έλλειμμα είχε αναθεωρηθεί προς τα επάνω στα 145 εκατομμύρια λίρες, δηλαδή 1 λίρα για κάθε 5 που δαπανά η τοπική κυβέρνηση.

«Η μαύρη τρύπα είναι τόσο μεγάλη» σύμφωνα με το οικονομικό περιοδικό του Τζέρσι, Connect, «που για να κλείσει απαιτείται το αντίστοιχο του να κλείσουν όλα τα σχολεία στο νησί, να απολυθούν όλοι οι δάσκαλοι, να αφεθούν τα πάρκα να γίνουν ζούγκλες και οι δρόμοι να καταρρεύσουν».

Με όλα τα πλούτη του, το Τζέρσι βρίσκεται απέναντι σε διλήμματα «τύπου Ελλάδας». Πώς μπορεί να κλείσει η «τρύπα»; Με εθελουσία έξοδο δημοσίων υπαλλήλων με απολύσεις, νέους φόρους, λιγότερες δημόσιες υπηρεσίες... Εν ολίγοις, αναρωτιέται η Guardian, είναι το ανησυχητικό παρόν του Τζέρσι μια εικόνα του θλιβερού μέλλοντος της Βρετανίας;

Το νησί απέκτησε αυτό το περίεργο καθεστώς του το 1204 όταν ο βασιλιάς Ιωάννης έχασε το Δουκάτο της Νορμανδίας από την Γαλλία. 'Η μάλλον έχασε ένα μέρος του. Κατάφερε να κρατήσει τις εξωχώριες κτήσεις του, δηλαδή τα νησιά της Μάγχης, μεταξύ αυτών και το Τζέρσι. Γάλλοι και Αγγλοι τσακώνονταν για τα νησιά αυτά σχεδόν επί 300 χρόνια.

Τελικά παρενέβη ο Πάπας Σίξτος ο Δ' και το 1481 με παπικό διάταγμα όρισε τα εδάφη αυτά ουδέτερα.

Το αποτέλεσμα ήταν το Τζέρσι να μπορεί να κινείται ανεμπόδιστο έκτοτε, κατά το δοκούν, για παράδειγμα θεωρούσε ότι ήταν αρκετά βρετανικό έδαφος για να έχει την λίρα ως νόμισμα, αλλά όχι αρκετά βρετανικό έδαφος για να πληρώνει φόρους στην κυβέρνηση στο Λονδίνο.
Αυτή η λογική βρίσκεται μέχρι και σήμερα στην καρδιά της εξωχώριας χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας του νησιού.
ΠΗΓΗ ΕΦΣΥΝ