28η Οκτωβρίου 1940. Τα πρωτοσέλιδα...

Ήταν 28η Οκτωβρίου 1940 στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Ιταλική σφαίρα βρήκε τον στόχο της και έπεσε νεκρός ο πρώτος στρατιώτης. Ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης.

Η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο και πρόσβαλε τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Ο Χίτλερ με τον Μουσολίνι συναντιούνταν στη Φλωρεντία, στις 11 π.μ., τοπική ώρα. «Φύρερ, προελαύνουμε» ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσολίνι.

Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 ήταν η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η οποία διήρκεσε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 23 Απριλίου 1941. Επίσημη έναρξη του πολέμου θεωρείται η «επίδοση του τελεσιγράφου», ενώ μετά τις 6 Απριλίου 1941, με την επέμβαση των Γερμανών, συνεχίστηκε ως ελληνοϊταλικογερμανικός πόλεμος.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός Πρέσβης στην Αθήνα, Εμανουέλε Γκράτσι επέδωσε ιδιόχειρα στον Έλληνα πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του δεύτερου, στην Κηφισιά, τελεσίγραφο, με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο, προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία στη χώρα μας, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του για τη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική. Μετά την άρνηση του πρωθυπουργού, το περίφημο «όχι», ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εισβολής στην Ελλάδα. Έτσι, άρχισαν όλα.

Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζουν τα πρωτοσέλιδα της εποχής που αναφέρονται στον πόλεμο γενικά και όχι μόνο στη συγκριμένη ημέρα.(!)

«Η Ελλάς ευρίσκεται από χθες εις πόλεμον με την Ιταλία», είναι ο τίτλος του βασικού θέματος της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» στις 28 Οκτωβρίου 1940
Η εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» στις 28 Οκτωβρίου 1940, βασικό θέμα της έχει, τη συνέχιση του απελευθερωτικού αγώνα. Άλλα θέματα, το πρώτο ελληνικό πολεμικό ανακοινωθέν για τον αγώνα στα σύνορα και ένα άρθρο με τίτλο «Υπέρ βωμών και εστιών».
Η εφημερίδα «ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ» στις 28 Οκτωβρίου 1940, βασικό θέμα της έχει, την έναρξη των εχθροπραξιών, το πρώτο ανακοινωθέν του Ελληνικού Επιτελείου και τους πρωινούς συναγερμούς στην Αθήνα. Άλλα θέματα, διαγγέλματα του Βασιλιά και του Πρωθυπουργού προς τον ελληνικό λαό, αλλά και ένα άρθρο με τίτλο «Η ζωή μας εις την υπερεσίαν της Πατρίδος».
Η εφημερίδα «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ» στις 28 Οκτωβρίου 1940, βασικό θέμα της έχει τις προβλεπόμενες λύσεις μετά τη συμφωνία Χίτλερ- Πεταίν. Άλλα θέματα, η τριπλή φάση του πολέμου, οι προειδοποιήσεις της Αμερικής, η συνέχιση των βομβαρδισμών και ένα άρθρο με τίτλο «Η τιμή».
Η εφημερίδα «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ» στις 28 Οκτωβρίου 1940, σε 4η έκδοση, ανακοινώνει το τελεσίγραφο της Ιταλίας προς την Ελλάδα. Άμεση αντίδραση της Ελλάδας, η γενική επιστράτευση. Άλλα θέματα, ερώτηση αν ο στρατάρχης Πεταίν αρνήθηκε να κηρύξει πόλεμο κατά της Αγγλίας και το πρακτορείο «Ρώυτερ» αναφέρει «Ουδεμία νέα παραχώρησις».
"ΙΤΕ ΠΑΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ" αναγράφει η Βραδυνή.

Χιλιάδες κείμενα, φωτογραφίες, αφιερώματα, εκατοντάδες ντοκιμαντέρ και ταινίες έχουν προβληθεί από τότε προσπαθώντας να αποτυπώσουν τον αγώνα της Ελλάδας απέναντι στην Ιταλία του Μουσολίνι...

"Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα
Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:
Ελευθερία
Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο:
EΛEYΘEPIA
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος..."

[Οδυσσέας Ελύτης, στο έργο του «Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» (1945).]