Ανασφαλή και «με τη βούλα» τα προσωπικά δεδομένα

Με μια απόφαση-καταπέλτη για τους επιχειρηματικούς γίγαντες του Ιντερνετ και όχι μόνο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο έκρινε χθες πως τα προσωπικά δεδομένα Ευρωπαίων πολιτών, τα οποία μεταφέρονται μέσω αυτών των εταιρειών και αποθηκεύονται στους διακομιστές (servers) τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν προστατεύονται επαρκώς, άρα δεν είναι ασφαλή από τα προγράμματα μαζικής κατασκοπίας της αμερικανικής κυβέρνησης, που αποκάλυψε το 2013 ο Εντουαρντ Σνόουντεν.

Από τη διαρροή του Αμερικανού φυγάδος στον Τύπο δεκάδων χιλιάδων απόρρητων εγγράφων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) έχει προκύψει -μεταξύ πλείστων άλλων- ότι μεγάλες εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών, όπως Facebook, Google, Apple κ.ά., βρίσκονταν σε αγαστή συνεργασία με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες υπό την κάλυψη σχετικού νομικού πλαισίου, δίνοντάς τους πρόσβαση κι επομένως δυνατότητα παρακολούθησης και καταγραφής των προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων Αμερικανών και άλλων πολιτών.
Μετά τις συνταρακτικές αποκαλύψεις Σνόουντεν, ο Αυστριακός Μαξ Σρεμς, φοιτητής Νομικής και ακτιβιστής υπέρ της προστασίας των δικαιωμάτων των χρηστών στο Διαδίκτυο, προσέφυγε κατά του Facebook στην αρμόδια αρχή της Ιρλανδίας, όπου βρίσκεται η ευρωπαϊκή έδρα του αμερικανικού κολοσσού, καταγγέλλοντάς τον για παραβίαση της ιδιωτικότητάς του και καταχρηστική αποθήκευση προσωπικών του δεδομένων στις ΗΠΑ, ακόμα και όσων είχε ο ίδιος διαγράψει από τη σελίδα του.

Στην ουσία της υπόθεσης βρέθηκε λοιπόν το ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θεωρητικά προστατεύει όλα τα δεδομένα Ευρωπαίων πολιτών που μεταφέρονται μέσω Ιντερνετ για εμπορικούς σκοπούς από την Ευρώπη στις Ηνωμένες Πολιτείες, γνωστό ως «Safe Harbour» (Ασφαλές Λιμάνι).

Υπογράφτηκε το 2000, αλλά εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται σε διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσινγκτον εξαιτίας του σκανδάλου της NSA.

Η ιρλανδική Δικαιοσύνη απέρριψε την προσφυγή του 28χρονου Σρεμς, παραπέμποντας όμως την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Και χθες το ανώτατο δικαστικό όργανο της Ε.Ε. όχι απλά τον δικαίωσε, αλλά κήρυξε «άκυρο» το ρυθμιστικό πλαίσιο «Safe Harbour» κρίνοντας ότι δεν προστατεύει επαρκώς την ιδιωτικότητα των Ευρωπαίων πολιτών, αφού τα προσωπικά τους δεδομένα συλλέγονται μαζικά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και είναι πιθανό να γίνουν αντικείμενο παρακολούθησης από τις αμερικανικές αρχές.

«Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο – η μαζική κατασκοπία δεν είναι δυνατή στην Ευρώπη και αντίκειται σε θεμελιώδη δικαιώματα», δήλωσε περιχαρής ο νεαρός Αυστριακός.

«Συγχαρητήρια, Μαξ Σρεμς. Αλλαξες τον κόσμο προς το καλύτερο... Ευχαριστούμε, Ευρώπη», αντέδρασε μέσω Twitter ο Εντουαρντ Σνόουντεν.

Η υπόθεση δεν αφορά το Facebook, ήταν η απάντηση της εταιρείας, που επέμεινε ότι δεν έχει κάνει τίποτα μεμπτό, ζητώντας από τις κυβερνήσεις ΗΠΑ και Ευρώπης να παράσχουν τάχιστα αξιόπιστες μεθόδους για νόμιμες διατλαντικές μεταφορές δεδομένων και να επιλύσουν θέματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας.

Επιχειρώντας να υποβαθμίσει τη δικαστική «βόμβα», που επηρεάζει άμεσα και τις -εν κρυπτώ- διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών για την αμφιλεγόμενη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς ξεκαθάρισε πως η διαδικτυακή μεταφορά δεδομένων μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών θα συνεχιστεί, καθώς υπάρχουν αρκετοί άλλοι «μηχανισμοί» που μπορούν να αξιοποιηθούν για την απρόσκοπτη ηλεκτρονική ροή πληροφοριών.

Η δεσμευτική για όλες τις χώρες της Ε.Ε. απόφαση δεν πλήττει μόνο τα μεγαθήρια του Ιντερνετ, αλλά περίπου 4.400 ευρωπαϊκές εταιρείες που μεταφέρουν καθημερινά δεδομένα πελατών τους στις ΗΠΑ με βάση τους κανονισμούς του «Safe Harbour».

Τώρα, σε καθεστώς νομικής αβεβαιότητας, θα αναγκαστούν να βρουν τάχιστα εναλλακτικούς τρόπους για να συνεχίσουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

«Η απόφαση θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για καταναλωτές, εργαζομένους και εργοδότες», προειδοποιεί το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ στην Ευρώπη, επισημαίνοντας το ενδεχόμενο σοβαρών επιπλοκών για την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά, με πιθανό κόστος για την Ε.Ε. το 1,3% του ΑΕΠ της και απώλειες 6,7% στον κλάδο παροχής υπηρεσιών στο εξωτερικό.

Η εκτιμώμενη αξία της μεταφοράς δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών ήταν 315 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011, με πρόβλεψη να αυξηθεί στο 1 τρισεκατομμύριο ευρώ μέχρι το 2020.
ΕΦΣΥΝ